اسامی خاص (اعلام)، عمدتاً شامل نام‌های اشخاص و مکان‌ها، هنگامی که از زبانی به زبان دیگری انتقال یابند، گاه چندان دچار تغییر می‌شوند که تشخیص آنها حتی بر اصحاب زبان مبدأ نیز دشوار می‌آید. از سویی، این پدیده منحصر به زبان خاصی نیست بلکه کمابیش در هر زبانی روی می‌دهد، و از سویی دیگر، این تغییرات لزوماً به اسامی خاص منحصر نمی‌گردد و ممکن است در خصوص سایر واژگانی که از زبان دیگری وام گرفته شده باشد، نیز پیش آید. علت‌های گوناگونی می‌توان برای چنین تغییراتی ذکر کرد؛ مثلاً گاهی این امر ناشی از اختلاف الفبایی یا هجایی میان دو زبان است، بعضی اوقات در جریان ضبط اصوات به صورت حروف دگرگونی‌هایی بر واژگان اصلی عارض شده است، و البته در موارد بسیاری نیز به لحاظ تاریخی اساساً در هر یک از زبان‌ها، نام‌های خاص یکسره متفتوتی بر موضوع مورد نظر اطلاق گشته است. گاهی پی‌جویی خواستگاه این تفاوت‌ها خود همچون روایتی طولانی و جالب است، و حتی امکان دارد که بخشی از ابهامات را درباره‌ی تاریخ یا منشأ آن موضوع روشن سازد.
تشخیص اشکال تغییر یافته‌ی نام‌های خاص در زبا‌های اروپایی ممکن است که همواره چندان دشوار نباشد. ولی، چنانکه در آغاز اشاره شد، ای بسا که دگرگونی عارض بر واژگان چنان گسترده باشد که حتی مترجمان توانا را در بازشناسی نام‌های اصلی به سرگشتگی یا اشتباه درافکند. پر واضح است که مترجمان دقیق و مسئول باید بکوشند ــ و می‌کوشند ــ که با پژوهش و کاوش، ضبط صحیح نام‌های ناآشنایی را که گمان می‌کنند باید، در اصل، شرقی بوده باشند، دریابند، و این نیز البته گاه مستلزم صرف زمانی کمابیش طولانی است. ولی چه بسیار شده است که در ترجمه‌های نلمسئولانه به ضبط‌های غربی برخورده باشیم، از تائیۀ‌کبرای ابن فرید(!) و الهازن(!) بَصری گرفته، تا شهر سیوطه(!) در اسپانیای اسلامی (اندلس) و نویسنده‌ای ناشناس به نام دئوترونومی(!).
راهنمای خرید و مطالعه نسخه الکترونیک
